Zgłaszający:

Jerzy Nowak, Nagawki, gm. Dmosin

Nalewki powstały prawdopodobnie już w starożytności i były dziełem ojca sztuki lekarskiej Hipokratesa i od jego imienia aromatyczny napój z wina i miodu z dodatkiem przypraw, a głownie cynamonu, zwykło się nazywać ?hipokrasem?. Pierwsze nalewki były ziołowe i podawane jako lekarstwo. Zresztą, jak podaje Kuchowicz, w XVI, XVII i XVIII wieku nalewki ziołowe, których znano kilkadziesiąt rodzajów (lawendowe, konwaliowe, fiołkowe, poziomkowe, jeżynowe) zwano wódkami leczniczymi. ?Część wódek leczniczych sporządzano przez wytrawianie gorzałką surowców roślinnych. Drukowany w 1613 r. Zielnik Syreniusza zaznacza, że czynią wódkę z tatarskiego ziela <jedni w winie, drudzy w gorzałce go mocząc, jedni samo tylko, drudzy z przydaniem innych ziół i korzenia>. O wytrawianiu gorzałką mieszanek ziołowych informuje u schyłku XVI w. Wojciech Oczko. Wódki owe to po prostu nalewki?. [Kuchowicz1992: 48] ?Wszystkie rodzaje wódek leczniczych stosowano w małych dawkach, przeważnie doustnie, pito je łyżkami lub w porcjach równych połowie <kurzego jaja>. Stosowano je także zewnętrznie, wpuszczano jako krople do oczu, nacierano nimi skronie czy inne części ciała?. [Kuchowicz 1992:50] Nalewki w medycynie ludowej miały właściwości lecznicze i tak np. malinówka, listkówka była na przeziębienie, z dzikiego bzu na gorączkę, orzechówkę stosowano w zaburzeniach przewodu pokarmowego. [Rogala 2003:6] ?Na borówki czarne, zwanych pospolicie jagodami, robiono od dawien specjalne wyprawy. Zbierano je zwykle po św. Janie (24 VI) dlatego, że są wtedy dojrzałe i jest ich już bardzo dużo. Stąd przysłowie głosi: <Na św. Jana jagód dzban>. W Łowickiem i Brzezińskiem zbierano je tylko do św. Jakuba (25 VII)?. [Dekowski 1979:185] Nalewka dr Nowaka to nie tylko sposób kultywowania tradycji wsi polskiej, ale również wykorzystanie naturalnych produktów w medycynie uznane na całym świecie.