Zgłaszający:

Koło Gospodyń Wiejskich w Będzelinie, gm. Koluszki

Na wsi w Polsce środkowej jeszcze pod koniec XIX wieku ciasto było produktem, które pieczono tylko na święta, przede wszystkim na Wielkanoc, Zielone Świątki, wesela i chrzciny. ?Placki świąteczne pieczono na drożdżach i mleku z mąki pszennej lub żytnio-pytlowej?. [Dekowski 1979:199] W XX wieku, a przede wszystkim w okresie międzywojennym, dodawać zaczęto do ciast ?cukier zwykły lub palony albo syrop buraczany, cynamon, niekiedy rodzynki, ser, miód lub dynie. Jajka zwykle zastępowano szafranem. Dawne placki świąteczne miały formę okrągłych bochenków. Dopiero na krotko przed wybuchem I wojny światowej pojawiły się placki prostokątne pieczone na brytfannach.? [Dekowski 1979:199] W okresie międzywojennym na wsi wzrósł asortyment uprawianych warzyw, wśród nich znalazła się dynia. W Łowickiem dynia była powszechnym składnikiem placków, tzw. banioków?. [Dekowski 1968:113] Jak podają producenci, na początku XX wieku bania była warzywem wykorzystywanym w gospodarstwie domowym jako pasza dla zwierząt. Ze względu na jej słodkawy smak używano jej też w kuchni do przyrządzania rożnych posiłków. Gotowano zupę z bani z zacierkami lub kłoskami (kluski z maki żytniej), wykonywano z niej marmoladę, marynowano ją, a ziarna wykorzystywano w lecznictwie. Do ciasta dodawano ją zamiast jaj, by uzyskać żółty kolor. Ciasto ?Kopciuszek? w gminie Koluszki jest wykonywane od ponad 60 lat. Bania kojarzyła się tutaj ze znaną bajką o Kopciuszku i stąd nazwa ciasta.