Zgłaszający:

Koło Gospodyń Wiejskich w Dąbrówce Dużej, gm. Brzeziny

Historycy piszą, że w XVII i XVIII wieku w Polsce środkowej mięsa jedzono bardzo mało. Stosunkowo więcej spożywano go w XVI wieku i w pierwszej połowie XVIII wieku, później konsumpcja jego gwałtownie zmniejszyła się. W drugiej połowie XVIII wieku trochę wzrosła, ale była nadal znacznie niższa niż w początkach XVII stulecia. ?Do końca XVIII w. można przyjąć, że w gospodarstwach chłopskich wynosiła ona rocznie około 6 ? 8 kg na osobę. Do tego dochodziło jeszcze mięso dzikich zwierząt schwytanych w sidła, z pewnością jednak tylko niewielkiej ilości chłopom udawało się w ten sposób uzupełniać swe zapasy?. [Baranowski 1971:145] W XIX wieku jedzenie mięsa na wsi należało do rzadkości. W gospodarstwach mniej zamożnych należało ono do potraw świątecznych: jedzono je na Wielkanoc lub z okazji wesela lub chrzcin. Natomiast w XVII i XVIII wieku na dworach powszechnie zajadano się szynką, zwaną wtedy <szołdrą>.? [Kuchowicz 1992:29] W staropolskiej kuchni szynka była rodzajem mięsa, które z uwagi na sposób przygotowania odróżniało się smakiem od wszystkich innych. Szafrany i imbiry, wszelkie zioła i przyprawy wykorzystywane do bejcowania, miały do pokonania grubą skórę i kilkucentymetrową warstwę tłuszczu. Na dworach i stołach ziemiańskich szynka, w przeciwieństwie do innych mięsiw, podawana była w całości. Norbert Elias, historyk kultury, zauważa, że mięso rozkrawane na stole miało specjalne znaczenie. Do XVIII wieku umiejętność sprawnego dzielenia tusz była bardzo ważna cechą dobrego wychowania. Podział mięsa służył rangowaniu osób zasiadających do jedzenia. Należało wiedzieć, które części są najlepsze po to, by nakładać je najbardziej szanowanym i najdostojniejszym osobom. Krojenie i rozdzielanie mięsa było zaszczytem, który przypadał gospodarzowi lub wyjątkowym gościom. [Elias 1980: 158-172] W XX wieku szynkę, jak i inne mięso podaje się w różnorodny sposób. Tradycyjna i naturalna receptura szynki zapiekanej w cieście z Dąbrówki Dużej w gminie Brzeziny stanowi rarytas na stołach przygotowywanych przez KGW z Dąbrówki.